Η Ελλάδα χάνει το «στοίχημα» των αναδυόμενων αγορών
“Μελανό σημείο” στην εντυπωσιακή πορεία που σημειώνουν οι ελληνικές εξαγωγές τα τελευταία χρόνια αποτελούν οι επιδόσεις στις αναπτυσσόμενες οικονομίες του πλανήτη, μεταξύ των οποίων και η Κίνα. Παρά τη σημαντική υποχώρηση του ευρώ έναντι του δολαρίου και τα ευρωπαϊκά κονδύλια που επενδύονται σε προβολή και προώθηση κάθε χρόνο, τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα των Ελλήνων εξαγωγέων παραμένουν πενιχρά σε σχέση με τις τεράστιες δυνατότητες των ελληνικών προϊόντων.
Το τρένο των… αναδυόμενων αγορών, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν από πολλούς ως το νέο Ελ ντοράντο κινδυνεύουν να χάσουν οι ελληνικές εξαγωγές. Παρά την εντυπωσιακή πορεία που διαγράφουν τα τελευταία χρόνια κόντρα στο κλίμα αβεβαιότητας και την έντονη καχυποψία των ξένων, οι επιδόσεις των Ελλήνων εξαγωγών στον προνομιακό για κάποιους χώρο των αναδυόμενων αγορών είναι μέχρι στιγμής πενιχρές. Αντίθετα, η μερίδα του λέοντος των ελληνικών προϊόντων εξακολουθεί να κατευθύνεται στην Ε.Ε. και μάλιστα με ανοδικούς ρυθμούς τα τελευταία δύσκολα χρόνια. Όπως δείχνει η ανάλυση του ΠΣΕ για λογαριασμό της «Η», από το 2013 μέχρι και πέρυσι και παρά την πτώση της ισοτιμίας του ευρώ με το δολάριο (με εξαίρεση το 2015 και το 2016 που ανέκαμψε), το ποσοστό των ελληνικών εξαγωγών προς τις Τρίτες Χώρες υποχωρεί σταθερά και από το 39,5% περιορίζεται στο 32,20% (βλ. Γράφημα), ενώ από την άλλη πλευρά το ποσοστό προς τις χώρες της Ε.Ε. εκτοξεύθηκε από το 60,50% σε περίπου 68% (!) Αυτό σημαίνει πως επτά στα δέκα προϊόντα της χώρας απορροφάται από την ευρωπαϊκή αγορά.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, από τα παραπάνω προκύπτει ξεκάθαρα η αδυναμία (κυρίως λόγω έλλειψης ρευστότητας) των ελληνικών επιχειρήσεων να διεκδικήσουν μερίδια σε νέες αγορές εκτός Ε.Ε., προκειμένου να κεφαλαιοποιήσουν την ευνοϊκή συναλλαγματική συγκυρία. Οι εξαγωγείς, όπως λένε οι ίδιοι, φαίνεται να «επαναπαύονται» και να προτιμουν την εύκολη λύση της Ε.Ε., αντί να επεκτείνουν την παρουσία τους στις αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα, η Ινδία, εκμεταλλευόμενες την αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους λόγω της πτώσης της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου.
Εύκολη λύση
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τον κ. Νίκο Αρχοντή, στέλεχος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, αποδεικνύεται ότι ακόμη και σε περιόδους εξίσωσης της ισοτιμίας δολαρίου/ευρώ, οι ευρωπαϊκές αγορές δείχνουν να προτιμούν προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα έναντι ομοειδών από Τρίτες Χώρες, για λόγους που συνδέονται με την ποιότητα, την ασφάλεια, την εγγύτητα και τη φερεγγυότητά τους. «Παράλληλα, όμως, αναδεικνύει και τη σημασία παραμέτρων του διεθνούς εμπορίου, που συχνά παραγνωρίζονται στην Ελλάδα, όπως οι συναλλαγματικοί κίνδυνοι, το χρηματοοικονομικό κόστος, οι δαπάνες μεταφορών και logistics κ.ά., υπογραμμίζει ο ίδιος. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η αύξηση του βαθμού εξάρτησης από την πορεία και τις εξελίξεις στην ευρωοικονομία, σε επίπεδο μίας εθνικής στρατηγικής για τις εξαγωγές εκτιμάται ότι πρέπει να αποτελέσει βάση προβληματισμού και κυρίως σχεδιασμών για επέκταση και διεκδίκηση μεριδίων σε νέες αγορές, εν είδει διαφοροποίησης «χαρτοφυλακίου» αγορών και ενίσχυσης πελατολογίου των ελληνικών εξωστρεφών επιχειρήσεων. Ειδικά, μάλιστα, όταν έχουν δαπανηθεί εθνικά και κοινοτικά κονδύλια για την προώθηση και ανάπτυξη των ελληνικών προϊόντων σε αυτές τις αγορές, χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η χώρα, σύμφωνα με τους εξαγωγείς κινδυνεύει να χάσει μια σημαντική ευκαιρία να βρει μια νέα διέξοδο για να τονώσει την εξωστρέφειά της και μαζί τα δημόσια έσοδα.
Η περίπτωση της Κίνας
Ιδιαίτερα αναφορά γίνεται στην Κίνα, όπου υπάρχει στρατηγικό ενδιαφέρον για την ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων και παρά την επιβράδυνση της οικονομίας της συνεχίζει να αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς. Πάντως, τα πρώτα σύννεφα είχαν φανεί από το 2014, οπότε οι ελληνικές εξαγωγές προς τη «χώρα του Δράκου» παρουσιάσαν απότομη κάμψη. Ειδικότερα, ύστερα από πολλά χρόνια συνεχόμενης ανάπτυξης, οι ελληνικές εξαγωγές υποχώρησαν κατά 34% το 2014 σε σχέση με το 2013 (διαμορφώθηκαν στα 278,5 εκατ. ευρώ), μείωση που συνεχίστηκε και το 2015. (Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ για το 2015 σημειώθηκε μείωση των ελληνικών εξαγωγών κατά 18% (228,2 εκατ. ευρώ) συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών και αύξηση των ελληνικών εισαγωγών από την Κίνα κατά 2% (2,5 δισ. ευρώ). Σύμφωνα με την έκθεση της ελληνικής πρεσβείας στο Πεκίνο, η παρατηρούμενη πτωτική τάση της τελευταίας διετίας εξηγείται κατ΄αρχήν από την ελαχιστοποίηση των εξαγωγών πετρελαιοειδών που κατείχαν μεγάλο ποσοστό της αξίας των εξαγωγών μας και οφείλεται στις διεθνείς εξελίξεις της παγκόσμιας αγοράς και τη μεταβλητότητα αυτής. Επίσης από το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των προϊόντων μας αφορούν πρώτες ύλες και ορυκτά των οποίων οι τιμές είναι πολύ εύκολα μεταβαλλόμενες καθώς επηρεάζονται από την παγκόσμια ζήτηση και η Κίνα τα τελευταία χρόνια έχοντας πλεονάσματα σε πολλούς τομείς της παραγωγής τα οποία παραμένουν αδιάθετα μείωσε σημαντικά τις σχετικές εισαγωγές πρώτων υλών. Πολλές από αυτές λόγω της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης είναι επίσης εύκολο να βρεθούν σε άλλες χώρες με χαμηλότερες τιμές.
Νέα αβεβαιότητα
«Ανησυχία» για τις κινήσεις Τραμπ
Ενα από τα βασικά προβλήματα που απασχολεί τους Έλληνες εξαγωγείς είναι η στάση που θα κρατήσει ο Τραμπ απέναντι στις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες που εμπλέκεται η Ε.Ε. και οι συνέπειες που ενδεχομένως θα υπάρξουν για τα εμβληματικά ελληνικά προϊόντα (π.χ. η φέτα, το γιαούρτι). Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος έχει ήδη διαμηνύσει ότι οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν από την εμπορική συμφωνία Σύμπραξη της Περιοχής του Ειρηνικού (TPP), την εμπορική συμφωνία στην οποία μετέχουν 12 χώρες, ενώ έχει δεσμευτεί να επαναδιαπραγματευτεί μια άλλη εμπορική συμφωνία, τη NAFTA, που υπέγραψαν το 1994 οι ΗΠΑ, το Μεξικό και ο Καναδάς.
imerisia
