Νομοσχέδιο για τράπεζες: Οι αλλαγές σε δάνεια, servicers, εξωδικαστικό και «Ηρακλή»
Με λίγες ημέρες καθυστέρηση, εξαιτίας του έκτακτου ΚΥΣΕΑ λόγω των δραματικών γεγονότων στο Μεσανατολικό, παρουσιάζεται εκτός απροόπτου εντός της εβδομάδας, πιθανόν την Τετάρτη, στο υπουργικό συμβούλιο το σχέδιο νόμου για τον χρηματοπιστωτικό τομέα και σύμφωνα με πληροφορίες ενδεχομένως να υπάρξουν… εκπλήξεις.
Σε κάθε περίπτωση τα βασικά κεφάλαια του νομοσχεδίου είναι τέσσερα, βάσει των όσων έχει ήδη προαναγγείλει ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης και ειδικότερα:
- Ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2167/2021 για τη λειτουργία των εταιρειών διαχείρισης (servicers) και τη δευτερογενή αγορά «κόκκινων» δανείων και επιπρόσθετες προβλέψεις για τη μεγαλύτερη προστασία των δανειοληπτών με κύριο «όπλο» τη διαφάνεια, την αναλυτική και προσωποιημένη πληροφόρηση για όλες τις παραμέτρους της οφειλής τους και της εξυπηρέτησης της. Το εποπτικό πλαίσιο για τους servicers γίνεται πιο «βαρύ» ενώ θα προβλέπονται συγκεκριμένες ποινές για την μη τήρηση των υποχρεώσεων που έχουν οι εταιρείες έναντι των οφειλετών. Την ευθύνη της εποπτείας θα έχει, όπως και σήμερα, η Τράπεζα της Ελλάδας με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών να έχει δυνατότητα εισήγησης για την επιβολή ποινών.
Για παράδειγμα, θα επιβάλλονται κυρώσεις σε περιπτώσεις μη έγκαιρης ενημέρωσης – περαίωσης της οφειλής από τον servicer στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού εντός 60 ημερών. Οι servicers, θα υποχρεώνονται στην υποβολή στοιχείων, σε τακτική βάση, που αφορούν την εξυπηρέτηση των δανειοληπτών. Υπενθυμίζεται ότι πρέπει να ενσωματωθεί από τα κράτη – μέλη της ΕΕ μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου του 2023. - Εξωδικαστικός Μηχανισμός: προωθούνται αλλαγές – βελτιώσεις στον μηχανισμό ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικός προσφέροντας βιώσιμες ρυθμίσεις και τα δάνεια που ρυθμίζονται να μην «γυρνάνε» και πάλι στο «κόκκινο» μετά από λίγους μήνες. Κι αυτό γιατί έχει διαπιστωθεί ότι παρά το γεγονός ότι ο Εξωδικαστικός ανεβάζει συνεχώς ταχύτητα τους τελευταίους μήνες, ωστόσο παραμένει υψηλό το ποσοστό, άνω του 30% , των ρυθμίσεων που μετά από μερικούς μήνες δεν τηρούνται και οι οφειλές «κοκκινίζουν» και πάλι, κάνοντας ορατό τον κίνδυνο του πλειστηριασμού. Ετσι, αλλαγές θα υπάρξουν στον αλγόριθμο βάσει του οποίο προκύπτουν αυτοματοποιημένα οι προτάσεις ρύθμισης, με μεγαλύτερα «κουρέματα» οφειλής, σε συνάρτηση και με την αξία του ακίνητου – ενέχυρου. Από την άλλη πλευρά θα αντιμετωπίζονται πιο αυστηρά οι οφειλέτες που μέσω του Εξωδικαστικού δεν επιθυμούν στην πραγματικότητα ρύθμισης της οφειλής τους και μια δεύτερη ευκαιρία αλλά να εκμεταλλευτούν το εν λόγω εργαλείο ώστε να κερδίσουν χρόνο, όπως όπως συνέβη στο παρελθόν με τον νόμο Κατσέλη, του οποίου οι εκκρεμότητες θα πρέπει να «κλείσουν» τους αμέσως επόμενους μήνες.
Προτεραιότητα του της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου και της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Ιδιωτικού Χρέους είναι να καταστεί ο εξωδικαστικός το κύριο εργαλείο ρύθμισης των οφειλών προς χρηματοπιστωτικούς φορείς αλλά και προς το Δημόσιο, μέσω βιώσιμων ρυθμίσεων που θα επιτρέψει σε χιλιάδες επιχειρήσεις και νοικοκυριά να επιστρέψουν στην οικονομική κανονικότητα. Και ταυτόχρονα να «κλείσει την πόρτα» σε στρατηγικούς κακοπληρωτές. Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται ότι η σύμβαση ρύθμισης θα αποτελεί εκτελεστό τίτλο, δηλαδή να έχει νομικές συνέπειες (αναγκαστικά μέτρα) στην περίπτωση μη τήρησης της. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι οι οφειλέτες θα αναγκαστούν να επιδεικνύουν μεγαλύτερη συνέπεια σε ότι αφορά την τήρηση της οφειλής τους που συνήθως έχει «κουρευτεί». Ωστόσο σε περίπτωση που η οικονομική θέση του οφειλέτη επιδεινωθεί θα υπάρξουν ειδικές πρόνοιες εφόσον βέβαια ο οφειλέτης απευθυνθεί στον servicer. - Διεύρυνση του πλαισίου για τις μικροπιστώσεις (microfinance): Με στόχο την πρόσβαση στη χρηματοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που δεν κρίνονται bankable (μη επιλέξιμοι από τις τράπεζες) η κυβέρνηση διευρύνει το υφιστάμενο πλαίσιο ώστε να διευκολύνει την είσοδο μη τραπεζικών ιδρυμάτων στην ελληνική αγορά για τη χορήγηση δανείων ανω των 25.000 ευρώ που είναι σήμερα, ακόμα και στεγαστικών. Πρόκειται για τα Non Deposit Financial Institutions, που δεν αποδέχονται καταθέσεις αλλά διαθέτουν κεφαλαία για να χορηγούν δάνεια όλων των κατηγοριών ακόμα και στεγαστικών. Αυτά τα μη τραπεζικά ιδρύματα θα είναι υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος, θα πληρούν κεφαλαιακές απαιτήσεις. Στόχος είναι να τονωθεί ο ανταγωνισμός στον χρηματοπιστωτικό κλάδο καθώς μη τραπεζικά ιδρυμάτων που αναλαμβάνουν λιγότερους κινδύνους σε σχέση με τις τράπεζες γεγονός που εκτιμάται ότι θα τους δώσει μεγαλύτερα περιθώρια για καλύτερη τιμολόγηση των δανείων κυρίως σε ότι αφορά τους δανειολήπτες που σήμερα είναι στον «προθάλαμο» των τραπεζών. Επίσης, διευρύνεται η δυνατότητα των servicers να χρηματοδοτούν οφειλέτες με μη εξυπηρετούμενα, αλλά βιώσιμα και ρυθμισμένα δάνεια.
- «Ηρακλής ΙΙΙ»: Επανεκκίνηση του προγράμματος παροχής εγγυήσεων από το ελληνικό δημόσιο ώστε να ενταχθούν οι τιτλοποιήσεις των συστημικών τραπεζών. Σε συζητήσεις με τις ευρωπαϊκές αρχές βρίσκεται το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την επανεκκίνηση του «Ηρακλή» ώστε να ενταχθούν οι τιτλοποιήσεις των συστημικών τραπεζών («Frontier 2» της Εθνικής, ύψους 1 δισ. ευρώ, «Sunrise 3» της Πειραιώς, ύψους 500 εκατ. ευρώ, και «Solar», κοινή των τεσσάρων τραπεζών, ύψους 1,5 δισ. ευρώ). Τον «Ηρακλή» περιμένουν και οι μη συστημικές τράπεζες Attica Bank και Παγκρήτια, που οδεύουν προς συγχώνευση (εντός του 2024) ώστε να δημιουργηθεί ο 5ος τραπεζικός πυλώνας και επιδίωξη της κυβέρνησης είναι μέχρι το τέλος του 2023 να έχει «κλείσει» το ζήτημα. Πάντως ο νέος ή Νο 3 «Ηρακλής» θα είναι δυσκολότερος και ακριβότερος για τις τράπεζες, λόγω των νέων αυστηρότερων κανόνων της Eurostat.
imerisia