Στεγαστικά δάνεια: Παγώνουν και οι servicers τα επιτόκια χωρίς μείωση – Το «παράθυρο» για τους κόκκινους
Με την ίδια φιλοσοφία της προστασίας από μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων, αλλά με διαφορετική «φόρμουλα» από αυτή των τραπεζών, καθώς δεν θα μειώσουν, σύμφωνα με πληροφορίες, τα επιτόκια βάσης (euribor, libor κ.λπ.) κατά 20 εκατοστιαίες μονάδες θα προχωρήσουν οι εταιρείες διαχείρισης σε ό,τι αφορά τα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους και είναι ενήμερα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά από τη χθεσινή συνάντηση που είχαν οι servicers στο πλαίσιο της Ένωσής τους, αποφασίστηκε ότι κάθε διαχειριστής θα διαμορφώσει τους δικούς του ειδικούς όρους (όπως συνέβη και με τις τράπεζες) σε συνεννόηση με τους επενδυτές – ιδιοκτήτες των χαρτοφυλακίων. Ωστόσο, στα βασικά σημεία θα υπάρχει ευθυγράμμιση, δηλαδή, 12 μήνες «πάγωμα» του επιτοκίου, που θα διαμορφωθεί λαμβάνοντας υπόψη το επιτόκιο βάσης στις 31/3/2023.
Σήμερα ενδεχομένως να υπάρξουν και οι σχετικές ανακοινώσεις από τους servicers -ίσως και από τις μη συστημικές τράπεζες- ενώ αργά χθες το βράδυ και η Εθνική Τράπεζα ανακοίνωσε το δικό της πρόγραμμα, το οποίο δεν έχει διαφοροποιήσεις από αυτό των άλλων τριών συστημικών τραπεζών.
Το «παράθυρο» για τους κόκκινους
Ετσι, σε ότι αφορά στις τέσσερις συστημικές τράπεζες, για 12 μήνες όλα τα ενήμερα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου που εκταμιεύθηκαν μέχρι 31/12/2022 θα έχουν σταθερό επιτόκιο με τις τέσσερις τράπεζες να μειώνουν κατά 20 εκατοστιαίες (0,20%) μονάδες βάσης τα επιτόκια Euribor, Libor, MRO EKΤ κ.λπ. της 31ης Μαρτίου 2023, όπως είχε αποκαλύψει η «Η».
Παράλληλα, όπως προκύπτει από τις ανακοινώσεις των τραπεζών, δίνεται ένα μικρό χρονικό παράθυρο μέχρι τα τέλη Απριλίου – αρχές Μαίου να καταστούν ενήμερα και τα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση καταβάλλοντας τις εκκρεμείς δόσεις, προκειμένου να κερδίσουν την ένταξη τους στα προγράμματα σταθερού επιτοκίου. To ζητούμενο, βέβαια, σε αυτή την περίπτωση είναι αν οι δανειολήπτες έχουν τη δυνατότητα όχι απλά να καταβάλουν τις δόσεις που έχουν «χάσει» αλλά και αν θα μπορέσουν στη συνέχεια να είναι συνεπείς.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στα επιτόκια, στην Τράπεζα Πειραιώς, για παράδειγμα, όπου τα στεγαστικά επιτόκια βασίζονται κυρίως στο Euribor 1 μήνα, η οροφή του επιτοκίου βάσης για τα ενήμερα στεγαστικά αυτής της κατηγορίας ορίζεται για 12 μήνες στο 2,72% από 2,92% που ήταν στις 31.03.23.
«Σε κάθε περίπτωση, η συντριπτική πλειοψηφία των δανειοληπτών με στεγαστικά δάνεια στην Ελλάδα ήταν και παραμένει συνεπής στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών της, καταβάλλοντας προσπάθεια να προσαρμοσθεί στις νέες συνθήκες», υπογραμμίζει η Πειραιώς.
Tο επιτοκιακό περιθώριο της κάθε τράπεζας
Στο νέο επιτόκιο βάσης προστίθεται το επιτοκιακό περιθώριο της κάθε τράπεζας (για το κάθε δάνειο) ώστε να διαμορφωθεί το τελικό επιτόκιο που θα πρέπει να πληρώνει ο δανειολήπτης για τους επόμενους 12 μήνες, αρχής γενομένης από την 2α Μαϊου 2023, εφόσον βέβαια παραμένει ενήμερος καθ’ όλη τη διάρκεια του μέτρου, δηλαδή μέχρι τον Απρίλιο του 2024. Με τον τρόπο αυτό οι δανειολήπτες προστατεύονται από τις περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ (σύμφωνα με εκτιμήσεις κατά 50 μ.β μέχρι τον Σεπτέμβριο) και οι τράπεζες μειώνουν τον κίνδυνο δημιουργίας νέων «κόκκινων» στεγαστικών δανείων.
Ενδεικτικά, όπως αναφέρει η Alpha Bank τα επιτόκια αναφοράς του Προγράμματος διαμορφώνονται ως ακολούθως: EURIBOR 1 μηνός στο 2,72% και EURIBOR 3 μηνών στο 2,83%, από 2,92% και 3,03% αντίστοιχα στα τέλη Μαρτίου.
Στη Εurobank που τα στεγαστικά επιτόκια στηρίζονται κυρίως στο Euribor 3μήνου το επιτόκιο του προγράμματος διαμορφώνεται στο 2,85% από 3,038% (31/3/2023)
«Το ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ δεν επηρεάζει το περιθώριο (spread) επιπλέον του επιτοκίου αναφοράς, το οποίο προβλέπεται στην αντίστοιχη δανειακή σύμβαση του κάθε πελάτη χωριστά. Συνεπώς, το συνολικό επιτόκιο κάθε στεγαστικού δανείου θα διαμορφωθεί με βάση το παραπάνω Επιτόκιο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ συν το αντίστοιχο περιθώριο που προβλέπεται στη δανειακή σύμβαση, συν την προβλεπόμενη από το νόμο εισφορά» τονίζεται στην ανακοίνωση της Εurobank.
Αντίστοιχη προσαρμογή των επιτοκίων βάσης θα ισχύσει και για ενήμερα στεγαστικά δάνεια σε άλλα νομίσματα (ελβετικό) ή με διαφορετικά επιτόκια βάσης, όπως αναφέρουν οι τράπεζες.
Τι θα γίνει αν μειωθούν τα επιτόκια βάσης
Σε περίπτωση που εντός των 12 μηνών μειωθούν τα επιτόκια βάσης, πχ το euribor 1 μήνα διαμορφωθεί στο 2,50% , δηλαδή χαμηλότερα από αυτό που προβλέπει το πρόγραμμα, τότε θα ισχύσει το χαμηλότερο επιτόκιο προς όφελος του πελάτη.
«Συνεπώς, οι δανειολήπτες προστατεύονται από μελλοντικές αυξήσεις των επιτοκίων αναφοράς, αλλά δεν στερούνται τα οφέλη τυχόν μελλοντικής μείωσής τους κατά τη διάρκεια του Προγράμματος», σημειώνει η Αlpha Bank.
Για παράδειγμα, για ένα συνεπή δανειολήπτη με δάνειο 100.000 ευρώ διάρκειας 20 ετών (το δάνειο είναι στην τράπεζα) το επιτόκιο «κλειδώνει» στο 5,35% (επιτόκιο βάσης 2,85% + 2,5% spread) και δόση περίπου 690 ευρώ, έναντι 723 ευρώ αν το euribor 3μήνου αυξηθεί μελλοντικά στο 3,50%.
Στο πρόγραμμα «παγώματος» του επιτοκίου περιλαμβάνονται κατά περίπτωση και τα επισκευαστικά δάνεια φυσικών προσώπων με προσημείωση που κατά το παρελθόν δόθηκαν ως συμπληρωματικά του στεγαστικού δανείου (πχ. Eurobank, Πειραιώς). Πάντως, ένα βασικό κριτήριο είναι αν το δάνειο βαρύνεται με την Ν.128/75 για τα στεγαστικά (0,12%).
Πόσους αφορά το πρόγραμμα
Εκτιμάται ότι το μέτρο προστασίας από μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων αφορά περί τις 400.000 – 500.000 δάνεια, ωστόσο ο ακριβής αριθμός θα οριστικοποιηθεί το τελευταίο 10ήμερο του μήνα.
Οι δανειολήπτες δεν χρειάζεται να κάνουν κάτι ώστε να ενταχθούν στο πρόγραμμα καθώς όλη η διαδικασία γίνεται αυτοματοποιημένα από τις τράπεζες και θα ενημερωθούν μέσω των αντιγράφων λογαριασμών που λαμβάνουν
Όπως αναφέρει στην ανακοίνωση της η Eurobank: «Πρόσθετη προϋπόθεση ένταξης αποτελεί το δάνειο να μην εμφανίζει ληξιπρόθεσμες οφειλές, έως και την 2/5/2023. Για να διατηρηθεί η προνομιακή τιμολόγηση του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ, θα πρέπει το δάνειο να παραμείνει ενήμερο, και για τους 12 μήνες της προνομιακής περιόδου».
Για Alpha Bank και Εθνική, προϋπόθεση ένταξης αποτελεί το δάνειο να μην εμφανίζει ληξιπρόθεσμες οφειλές με ημερομηνία αναφοράς την 28 Απριλίου 2023. Η διατήρηση της προνομιακής τιμολόγησης συνεπάγεται ότι οι δανειολήπτες θα φροντίσουν ώστε το δάνειο να παραμένει ενήμερο για τους 12 μήνες διάρκειας του Προγράμματος». Το αντίστοιχο κριτήριο ισχύει και για τις άλλες δύο τράπεζες.
Στο πρόγραμμα δεν εντάσσονται στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου ή στεγαστικά δάνεια που το επιτόκιο τους διαμορφώνεται βάσει του Βασικού Επιτοκίου Στεγαστικής Πίστης, καθώς αυτά δεν επηρεάζονται από την μεταβολή των διατραπεζικών επιτοκίων αναφοράς.
Οι διπλά κερδισμένοι
Διπλά κερδισμένοι θα είναι οι ευάλωτοι συνεπείς δανειολήπτες (βάσει των διευρυμένων κατά 30% εισοδηματικών κριτηρίων), που εντάσσονται και θα επιδοτηθούν για το 50% της αύξησης στις δόσεις των δανείων τους, με ημερομηνία αναφοράς την 30/6/2022 και για διάστημα 12 μηνών.
Σημειώνεται ότι κόστος ανταμοιβής των συνεπών δανειοληπτών όπως και αυτό της επιδότησης της αύξησης (50%) για τους ευάλωτους καλύπτεται αποκλειστικά από τις τράπεζες «και όχι τον κρατικό προϋπολογισμό, όπως επισημαίνει ο Χρήστος Σταϊκούρας.
«Σε κάθε περίπτωση, το χρηματοπιστωτικό σύστημα οφείλει, χωρίς να δημιουργεί πρόβλημα στην ευστάθειά του, να εξαντλεί τις δυνατότητες στήριξης, ενίσχυσης και επιβράβευσης των δανειοληπτών, συνεκτιμώντας τις συνθήκες που διαμορφώνονται στην καθημερινότητά τους, τα περιθώρια που έχουν και τους εποπτικούς κανόνες», τόνισε ο υπουργός Οικονομικών.
imerisia