Εταιρείες-φαντάσματα: Νέος μηχανισμός της ΑΑΔΕ για τον εντοπισμό εικονικών εταιρειών
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι σαρωτικοί έλεγχοι της ΑΑΔΕ για τον εντοπισμό εικονικών επιχειρήσεων, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί ως κοινή πρακτική η ίδρυση μονοπρόσωπων ΙΚΕ και Ετερόρρυθμων Εταιρειών χωρίς καμία πραγματική δραστηριότητα. Οι έλεγχοι αυτοί αποκαλύπτουν όχι μόνο εκτεταμένες απάτες, αλλά και τις θεσμικές αδυναμίες του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ) και της Υπηρεσίας μιας Στάσης, που επιτρέπουν την εύκολη ίδρυση «εταιρειών-φαντασμάτων».
Το δίκτυο των εικονικών ΙΚΕ
Πρόσφατη υπόθεση απάτης για επιστροφές ΦΠΑ αποκάλυψε ένα εξαιρετικά οργανωμένο κύκλωμα που είχε δημιουργήσει περίπου 370 εικονικές εταιρείες μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΓΕΜΗ. Οι εταιρείες αυτές λειτουργούσαν μόνο στα χαρτιά, με τον ίδιο διαχειριστή, την ίδια διεύθυνση και χωρίς καμία επιχειρηματική υπόσταση.
Οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι ορισμένα φυσικά πρόσωπα, κυρίως αλλοδαποί, ίδρυαν ακόμη και δέκα εταιρείες την ημέρα, δηλώνοντας ανύπαρκτες έδρες. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι εταιρείες εξέδωσαν τιμολόγια εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ μόλις ένα 24ωρο μετά τη σύστασή τους. Μάλιστα, εντοπίστηκε τιμολόγιο 300.000 ευρώ εκδοθέν την επομένη της ίδρυσης, γεγονός που ενεργοποίησε τους αλγορίθμους ανίχνευσης απάτης της ΑΑΔΕ.
Απάτη με ψεύτικη πολυεθνική
Εντυπωσιακή ήταν και υπόθεση αλλοδαπής υπηκόου, η οποία σύστησε ΙΚΕ με όνομα σχεδόν πανομοιότυπο με αυτό διεθνούς πολυεθνικής, εμφανίζοντας μετοχικό κεφάλαιο 1 δισ. ευρώ στο ΓΕΜΗ. Το ποσό ουδέποτε κατατέθηκε, όμως η εταιρεία καταγράφηκε κανονικά στο μητρώο, παραπλανώντας επιχειρήσεις και πολίτες. Το τέχνασμα αποκαλύφθηκε μετά από διασταυρώσεις των ελεγκτικών αρχών, αποδεικνύοντας πόσο εύκολα μπορούν να εκμεταλλευτούν τα θεσμικά κενά για να προσδώσουν κύρος σε ανύπαρκτα σχήματα.
Αυτόματες εγγραφές χωρίς έλεγχο
Το βασικό πρόβλημα βρίσκεται στο ότι η διαδικασία εγγραφής στο ΓΕΜΗ είναι σχεδόν αυτοματοποιημένη, απαιτώντας μόνο μια υπεύθυνη δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου. Δεν προβλέπεται έλεγχος ή αυτοψία για να διαπιστωθεί αν η δηλωθείσα διεύθυνση είναι πραγματική. Έτσι, οι «εταιρείες-φαντάσματα» μπορούν να δημιουργούνται εύκολα και να χρησιμοποιούνται για φοροδιαφυγή, εικονικές συναλλαγές και ξέπλυμα χρήματος.
Η έλλειψη ουσιαστικού ελέγχου από το υπουργείο Ανάπτυξης, ιδιαίτερα για την επαλήθευση της έδρας, αφήνει ανοιχτό το δρόμο για παραβατικές πρακτικές που απειλούν τη διαφάνεια της αγοράς και τη φορολογική ισορροπία. Η ΑΑΔΕ έχει ήδη ενεργοποιήσει ειδικό μηχανισμό εντοπισμού ύποπτων εγγραφών και προγραμματίζει αυστηρότερες διασταυρώσεις με το ΓΕΜΗ, ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο.
newmoney
