ΑΡΘΡΟ Θ. ΛΟΥΛΟΥΔΗ ΓΙΑ ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ…Πως θα ανακάμψει η Οικονομία της Αχαΐας

Στο πλαίσιο της διαδικασίας διαβούλευσης για το Τοπικό Σχέδιο Ανάπτυξης το Επιμελητήριο Αχαΐας επεξεργάστηκε ένα σύνολο προτάσεων. Βασική διαπίστωση αποτελεί ότι η οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία, είναι αδύναμη, ενώ καταγράφονται σημαντικές αναπτυξιακές αποκλίσεις και υστέρηση σε σχέση με τους πιο αναπτυγμένους νομούς της χώρας. Όπως δείχνουν οι δείκτες ευημερίας, η Αχαΐα, παρά τις σημαντικές δυνατότητες, βρίσκεται σε τροχιά υποαξιοποίησης πόρων, με περιορισμένη επενδυτική δραστηριότητα, εισοδηματικές, κοινωνικές ανισότητες και θύλακες φτώχειας στον πληθυσμό, αλλά και διαρθρωτικές αδυναμίες στον παραγωγικό ιστό. Η αλληλουχία των απανωτών σοκ που έπληξαν και επηρεάζουν ακόμα την τοπική οικονομία —αποβιομηχάνιση, φυσικές καταστροφές, οικονομική κρίση, πανδημική δοκιμασία, ενεργειακή μετάβαση και έλλειμμα επενδύσεων σε ανοδικούς κλάδους και τομείς υψηλής παραγωγικότητας—έχουν περιορίσει δραστικά τη δυνατότητα αυτοδύναμης ανάκαμψης.

Η πρόταση του Επιμελητηρίου αρθρώνεται σε 6 άξονες με συνολικά 84 δράσεις. Εντοπίζουμε την ανάγκη εστίασης σε κλάδους αιχμής όπως η υψηλής αξίας αγροδιατροφή, η «αργυρή οικονομία», οι νέες μορφές τουρισμού, ο κλάδος deep tech και τεχνητής νοημοσύνης, η ανανεώσιμη ενέργεια, η βιοικονομία, o κλάδος logistics. Οι άξονες είναι:

1. Νέο οργανωτικό πλαίσιο και στρατηγική προσέγγιση για την οικονομική ανάπτυξη της Αχαΐας.

2. Ολοκλήρωση αναγκαίων υποδομών μεταφορών και συγκοινωνιών.

3. Ενίσχυση ανταγωνιστικότητας επιχειρήσεων και παραγωγική ανασυγκρότηση

3.1. Αναβάθμιση του αγροδιατροφικού παραγωγικού πλέγματος.

3.2. Αναβάθμιση της προσφοράς υπηρεσιών στον κλάδο τουρισμού-φιλοξενίας – κίνητρα για την κατασκευή νέων ξενοδοχειακών μονάδων και την αναβάθμιση των υφιστάμενων.

3.3. Δημιουργία περιφερειακού πόλου καινοτομίας, «deep tech» και τεχνητής νοημοσύνης.

3.4. Επένδυση σε ενεργειακές κοινότητες, ΑΠΕ & ταχεία σύνδεση πόλεων και ΒΙΠΕ στο δίκτυο φυσικού αερίου για μείωση του ενεργειακού κόστους.

3.5. Δημιουργία νέου αναπτυξιακού πλεονεκτήματος στην κλιματική προσαρμογή, στη βιοοικονομία και την κυκλική οικονομία.

4. Συντονισμένη δράση για την αναζωογόνηση της ορεινής Αχαΐας.

5. Παρεμβάσεις ενίσχυσης της λειτουργίας του αστικού συγκροτήματος της Πάτρας και του Αιγίου

6. Παρεμβάσεις για την κοινωνική συνοχή και το μετριασμό της δημογραφικής συρρίκνωσης

Επισημαίνουμε την ανάγκη συστηματικής και συντονισμένης προσπάθεια άρσης των διαχρονικών αδυναμιών που εμποδίζουν την οικονομική ανάκαμψη της περιοχής. Στα σημαντικότερα από αυτά συγκαταλέγονται η ανάγκη επίσπευσης της ολοκλήρωσης της σιδηροδρομικής σύνδεσης (ως το 2027) για την άρση του 20ετούς σιδηροδρομικού αποκλεισμού της Πάτρας και του Λιμένα από το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, η επίσπευση των αναγκαίων επενδύσεων για την αναβάθμιση και ενίσχυση αξιοπιστίας του διεθνούς αερολιμένα Αράξου, η επιτάχυνση των διασυνδέσων και επενδύσεων στην ενεργειακή και κλιματική μετάβαση (φυσικό αέριο, πράσινο υδρογόνο, Ενεργειακές Κοινότητες, δράσεις net zero), η εισαγωγή συνολικού πολεοδομικού σχεδιασμού που να περιλαμβάνει τις μεταφορές και τη βιομηχανία (άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις), η επαρκής χρηματοδότηση των υποδομών αστικών μεταφορών και συγκοινωνιών σε Πάτρα και Αίγιο και η διάθεση των αναγκαίων εθνικών πόρων και δράσεων διαχείρισης και προστασίας του πλούσιου φυσικού κεφαλαίου της περιοχή.
Μείζονος σημασίας παράγοντας συστημικής αδυναμίας, παραμένει η διαχρονική επίπτωση της ασύμμετρης συγκέντρωσης επενδύσεων στο κέντρο και τις πιο αναπτυγμένες τουριστικά και βιομηχανικά περιοχές της χώρας, αλλά και η παρατηρούμενη άνιση μεταχείριση του ευρύτερου Δυτικού Άξονα στις δημόσιες πολιτικές (ενέργειας, βιομηχανίας, περιβάλλοντος, μεταφορών) και στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδυτικές αποφάσεις. Για την αντιμετώπιση προτείνεται η άμεση μετάβαση στην υψηλή ένταση ενίσχυσης επενδύσεων στον Αναπτυξιακό Νόμο (75%), ο ανασχεδιασμός μέτρων και παρεμβάσεων με κριτήρια χωρικής εξισορρόπησης και η καθιέρωση νέων υποστηρικτικών εργαλείων όπως μηχανισμού ανάλυσης επιπτώσεων των ασκούμενων πολιτικών σε τοπικό επίπεδο και η συγκρότηση ενός εθνικού συντονιστικού κέντρου πολιτικών για την ύπαιθρο με έδρα την Αχαΐα.

Στα σημαντικότερα συστημικά προβλήματα και ελλείψεις τα οποία ανακόπτουν την αναπτυξιακή δυναμική, επισημαίνουμε τα εξής:

1. την ολοκλήρωση των μεταφορικών δικτύων και διασυνδέσεων της Πάτρας, του Αιγίου και των βασικών αναπτυξιακών υποδομών του νομού (λιμένα Πάτρας, αεροδρόμιο, ΒΕΠΕ) στις πολυτροπικές μεταφορές και στο σιδηρόδρομο,

2. την επιτάχυνση αναβάθμισης του Αεροδρομίου Αράξου ως πύλης εισόδου, προώθηση cargoport και επίσπευση του διαγωνισμού παραχώρησης,

3. την αναβάθμιση του λιμένα Πατρών για την υποδοχή containerships, κρουαζιέρας, την ανάπτυξη μαρίνας θαλαμηγών, την επίσπευση ολοκλήρωσης της παραχώρησης και τη δημιουργία σταθμού logistics, αναβάθμιση-τουριστική αξιοποίηση και οδική σύνδεση του λιμένα Αιγίου,

4. την μείωση των τελών διοδίων της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου,

5. την πρόσβαση στο δίκτυο φυσικού αερίου, τις επενδύσεις σε υποδομές πράσινου υδρογόνου και τη συγκρότηση Ενεργειακών Κοινοτήτων Φ/Β σε ΒΕΠΕ,