Ευρωπαϊκό Έργο EDIFY_EDU: Η Ελλάδα και το φαινόμενο της «Γυάλινης οροφής»*.
Ο ρόλος της γυναίκας στη σημερινή κοινωνία παρουσιάζεται ως πολύπλευρος και απαιτητικός, ενώ υπάρχει γενική αποδοχή ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου όσον αφορά τη θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία. Οι τελευταίες δεκαετίες έχουν φέρει μεγάλες αλλαγές στην κοινωνία και στον εργασιακό χώρο. Για παράδειγμα, η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό και η αυξανόμενη πολυμορφία του εργατικού δυναμικού γενικότερα, είναι πλέον δεδομένα. Παράλληλα, τα τελευταία πέντε χρόνια παρατηρείται σταθερή αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στον εργασιακό χώρο, ιδίως σε ηγετικές θέσεις.
Ωστόσο, η κυρίαρχη θέση του ανδρικού φύλου στην ελληνική κοινωνία αντικατοπτρίζει τις προκαταλήψεις και τις ανισότητες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες. Οι γυναίκες αισθάνονται ότι έχουν ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουν για να επιτύχουν την πραγματική ισότητα. Η κοινωνική και οικονομική θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας, η προετοιμασία και η επαγγελματική τους εμπειρία έχουν αλλάξει με τον καιρό και εξελίσσονται προς το καλύτερο. Ωστόσο, συχνά παρατηρείται ότι οι γυναίκες και οι άνδρες ακολουθούν διαφορετικά επαγγελματικά μονοπάτια και έχουν διαφορετικές ευκαιρίες εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Μέχρι πρόσφατα, η παρουσία των γυναικών σε υψηλόβαθμες διοικητικές θέσεις μειωνόταν καθώς αυξανόταν το ιεραρχικό επίπεδο στον οργανισμό, ενώ των ανδρών αυξανόταν, φτάνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι αποκλειστικά ανδρική. Αυτή η άνιση κατανομή ανδρών και γυναικών σε ηγετικές θέσεις είναι γνωστή ως το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής»(Martínez-Fierro & Sancho, 2021).[1] Το φαινόμενο αυτό, που πρωτοεμφανίστηκε το 1986 στην Wall Street Journal, αναφέρεται στην έλλειψη προώθησης των γυναικών σε ανώτερα επίπεδα ιεραρχίας, εξηγώντας τα κρυμμένα εμπόδια που εμποδίζουν την ανέλιξή τους, παρότι αυτές μπορούν να δουν τις καλύτερες διοικητικές θέσεις χωρίς να μπορούν να τις κατακτήσουν.
Παρόλα αυτά, πολλές γυναίκες έχουν προσπαθήσει να εξαλείψουν τις διακρίσεις λόγω φύλου. Ωστόσο, γίνεται ολοένα και πιο συχνά αποδεκτό ότι οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν πως, παρά τις προσπάθειες, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί διαχωρισμοί και διακρίσεις τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Η επίτευξη της ισότητας απαιτεί την συνεργασία και τη βοήθεια τόσο των επαγγελματικών γυναικών όσο και των ανδρών.
Για να λυθεί το πρόβλημα της «γυάλινης οροφής», οι οργανισμοί και οι διευθυντές πρέπει να λάβουν μέτρα, ξεκινώντας με την αλλαγή της νοοτροπίας των οργανισμών και της συμπεριφοράς των ανθρώπων για να επιτύχουν τον σκοπό αυτό. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην εκπαίδευση των διευθυντών για να σπάσει η «γυάλινη οροφή». Οι γυναίκες χρειάζονται δεξιότητες, ενθάρρυνση, αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα για να προσαρμοστούν γρηγορότερα στο κυρίαρχο ανδρικό περιβάλλον.
Επιπλέον, ένας άλλος παράγοντας που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε εμπόδιο για την πρόοδο των γυναικών στον εργασιακό χώρο ήταν οι διαπροσωπικοί δίαυλοι επικοινωνίας. Πλέον, οι γυναίκες έχουν περισσότερη αλληλεπίδραση με ισχυρά άτομα στον χώρο εργασίας και δεν είναι αποκομμένες από τα κέντρα εξουσίας.
στην Ελλάδα παραμένει κυρίως ανδρική. Μέχρι πρόσφατα, η παρουσία των γυναικών τόσο σε εκλογικά συνδυασμούς όσο και σε δομές λήψης πολιτικών αποφάσεων ήταν περιορισμένη. Σύμφωνα με έρευνες (Meyers-Levy & Loken, 2015) [2] η ένταξη των γυναικών στον δημόσιο τομέα οδηγεί σε καλύτερα αναπτυξιακά αποτελέσματα. Ένας αυξανόμενος όγκος αποδεικτικών στοιχείων δείχνει ότι η παρουσία των γυναικών σε εκλογικά αξιώματα αυξάνει την πιθανότητα εκπροσώπησης των συμφερόντων των γυναικών. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς οι γυναίκες έχουν διαφορετικές προτιμήσεις από τους άνδρες όσον αφορά στην κατανομή των δημόσιων πόρων και τις νομοθετικές προτεραιότητες (Meyers-Levy & Loken, 2015)
Σε θετική κατεύθυνση καταγράφεται το γεγονός ότι σήμερα μια γυναίκα κατέχει το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ενώ πρόσφατα (τέλος Ιουλίου 2024), με απόφαση του Πρωθυπουργού, ένας ανασχηματισμός στις θέσεις των Γενικών Γραμματέων των Υπουργείων στην Ελλάδα ανέδειξε την παρουσία γυναικών σε ποσοστό 40%. Αυτό υποδηλώνει την πρόθεση της χώρας να μειώσει την ανισορροπία σε θέσεις ευθύνης μεταξύ ανδρών και γυναικών, ξεκινώντας από την πολιτική ηγεσία. Είναι χαρακτηριστικό ότι γυναίκες επιλέχθηκαν για τις Γενικές Γραμματείες ΕΣΠΑ, Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης, Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης, Ιδιωτικών Επενδύσεων, και Ισότητας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με στόχο ένα πιο αποτελεσματικό κράτος που προσφέρει G2B υπηρεσίες..
Συμπεραίνουμε πως η κατανόηση της συνεισφοράς των γυναικών στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα είναι απαραίτητη. Οι γυναίκες μπορούν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην οικονομική ζωή ως επιχειρηματίες, διευθυντές επιχειρήσεων και εργαζόμενοι. Η γυναικεία επιχειρηματικότητα θεωρείται πλέον πολύ σημαντική σε πολλές χώρες, και στην Ελλάδα γίνονται όλο και περισσότερες κινήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση. Η αλλαγή μπορεί να ξεκινήσει από τη βάση, και συγκεκριμένα από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μια εταιρεία μπορεί να αποδείξει έμπρακτα την υποστήριξή της στην γυναικεία ενδυνάμωση μέσω της στελέχωσης θέσεων ευθύνης από γυναίκες.
#edify #ισότητα #συμπερίληψη #διαφορετικότητα
[1] Martínez-Fierro S, Lechuga Sancho MP. Descriptive Elements and Conceptual Structure of Glass Ceiling Research. Int J Environ Res Public Health. 2021 Jul 29;18(15):8011. doi: 10.3390/ijerph18158011
[2] Joan Meyers-Levy, Barbara Loken, Revisiting gender differences: What we know and what lies ahead, Journal of Consumer Psychology, Volume 25, Issue 1, 2015, Pages 129-149, ISSN 1057-7408, https://doi.org/10.1016/j.jcps.2014.06.003. (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1057740814000588)
*Το άρθρο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της υλοποίησης του Ευρωπαϊκού έργου EDIFY_EDU του Προγράμματος Erasmus+ το οποίο υλοποιείται από την Αναπτυξιακή Εταιρεία του Επιμελητηρίου Αχαίας, ΑΧΑΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (ΑΧ.ΕΠ.ΑΝ.) για τους σκοπούς του Πακέτου Εργασίας 7. Πληροφορίες για το έργο EDIFY_EDU μπορείτε να βρείτε εδώ: www.edifyeduproject.eu